در حقیقت فروشگاه های زنجیره ای از دو یا چند فروشگاه خرده فروشی تشکیل شده است که در این فروشگاه های زنجیره ای مالکیت یکسان می باشد. در واقع فروشگاه های زنجیره ای بخش عمده ای از عملیات خرده فروشی را در آمریکا، غرب اروپا و ژاپن تشکیل می دهند. فروشگاه های زنجیره ای که در آنها مراجعات حضوری یا سفارشات انلاین صورت می گیرد، جزو اولین روشهای موفقیت آمیز جامع در زمینه ی خرده فروشی هستند.

فروشگاه های زنجیره ای منظم باید از شعبات و فروشگاه های زنجیره ای داوطلبانه یا فروشگاه های تعاونی متمایز باشند. در فروشگاه های زنجیره ای منظم، سازمان مرکزی فروشگاه های زنجیره ای مسئولیت کامل مالی وضعیت واحدهای فروش را بر عهده می گیرد.روشهای توزیعی که در فروشگاه های زنجیره ای به کار گرفته می شود 200سال قبل از میلاد مسیح در چین و در قرن هفدهم در ژاپن وجود داشت.

فروشگاه های زنجیره ای در امریکا قبل از سال 1750 توسط شرکت هادسون بوجود آمد. و تا پایان قرن نوزدهم، فروشگاه های زنجیره ای یا فروشگاه خرده فروشی قابل توجهی وجود نداشت. بزرگترین رشد فروشگاه های زنجیره ای، در اروپا و ایالات متحده، بین سال های 1890 و 1920 رخ داد.

انواع فروشگاه های زنجیره ای

بهترین فروشگاه های زنجیره ای فروشگاه هایی هستند که در حوزه هایی مانند فروشگاه های زنجیره ای بزرگ، فروشگاه های زنجیره ای مواد غذایی، فروشگاه های زنجیره ای مختلف با قیمت های محدود، فروشگاه های زنجیره ای پوشاک مانند Gap و داروخانه ها فعالیت کرده اند. بسیاری از بانک ها، هتل ها و تئاتر های حرکتی نیز به مجموعه ی زنجیره ها تعلق می گیرند.

فروشگاه های زنجیره ای مختلف از اندازه های محلی (به عنوان مثال، خدمت به یک شهر یا منطقه) تا اندازه های منطقه ای (به بخش های عمده ای از کشور) وجود دارند. فروشگاه های زنجیره ای همچنین در نوع کالاهایی که به فروش می رسانند نیز متفاوت هستند به عنوان مثال در برخی از فروشگاه های زنجیره ای کالای ارزان و در برخی از فروشگاه های زنجیره ای کالاهایی با قیمتی گران عرضه می شود.

اکثر فروشگاه های زنجیره ای بزرگ، توسط یک واحد مرکزی به واحدهای انبار (به عنوان مثال، مراکز توزیع عمده فروشی) و واحدهای فروش (به عنوان مثال، فروشگاه های خرده فروشی) مرتبط می شوند. واحد مرکزی فروشگاه های زنجیره ای از تعدادی دفتر اداری تشکیل می شود و در انبارهای فروشگاه های زنجیره ای کالاها به عنوان محموله های ورودی دریافت می شوند و کالاها به عنوان محموله های خروجی به فروشگاه های زنجیره ای خرده فروشی ارسال می گردد.

عمیات خرید فروشگاه های زنجیره ای ممکن است از هر دو واحد مرکزی و انبارها صورت گیرد اما فروش و عملیات مربوط به آن تنها در واحدهای جداگانه انجام می شود. حتی برخی از فروشگاه های زنجیره ای امکان تولید محصولات را نیز دارند و در نتیجه این ادغام با تولید، یک گام از بقیه فروشگاه های زنجیره ای جلوتر هستند.

مزایای فروشگاه های زنجیره ای

مزایای اصلی فروشگاه های زنجیره ای عبارتند از توانایی خرید مرکزی و یکپارچه محصولات در شرایط مطلوب، که موجب کاهش هزینه های عملیاتی و قرار دادن تبلیغات برای تمام واحدهای فروش در یک زمان می شود در فروشگاه های زنجیره ای با توجه به حجم خرید مرکزی و یکپارچه در شرایط مطلوبتری نسبت به فروشگاه های واحد به سر می برند.

فروشگاه های زنجیره ای همچنین می توانند از طریق ترکیب فروشگاه های زنجیره ای عمده فروشی و فروشگاه های زنجیره ای خرده فروشی در یک سازمان تجاری، به طور قابل توجهی به شرایط اقتصادی مطلوب دست یابند، زیرا این ساختار،هماهنگی بین دو شاخه را بهبود می بخشد و عمده فروش را از ریسک های موجود که شامل خطرات اعتباری و نیاز به یک کارمند فروش می باشد جدا می کند. بسیاری از فروشگاه های زنجیره ای با محدود کردن موجودی انبارهایشان به اقلامی که تقاضای گسترده ای دارند، به شرایط اقتصادی مطلوبی دست پیدا کرده اند.

هزینه های عملیاتی پایین حاصل از تمام این عوامل موجب شده است تا در فروشگاه های زنجیره ای قیمت فروش محصولات در مقایسه با فروشگاه های واحد کاهش یابد که خود موجب بهره برداری از حاشیه سود پایین تر نیز می شود.علاوه بر فروش های زیادی که با قیمت های پایین صوررت می گیرد، فروشگاه های زنجیره ای بزرگترین نوآوری ها را در زمینه شیوه های بهبود خرده فروشی صورت داده اند.

فروشگاه های زنجیره ای به گونه ای برنامه ریزی شده اند که پیشگام فروشگاهی تمیز، مدرن، با ظاهری مطلوب و طرحی کارآمد و روشنایی داخلی مناسب باشند

ضعف عمده رقابتی فروشگاه های زنجیره ای،رهبر، برنامه ریزی جامع و  هدایت متمرکز و روش های عملیاتی استاندارد است که موجب می شود انعطاف پذیری کاهش یابد