هرچیزی که باید در خصوص محصولات سلولزی بدانیم
مواد سلولزی – معرفی و دسته بندی آن ها
هر چیزی که باید در خصوص محصولات سلولزی بدانیم
اجسام ازآنچه در آینه مشاهده می‌کنید، به شما نزدیک است. این جمله را بارها خوانده‌اید. درواقع، شاید بهتر است که به این صورت بیان کنیم:" اجسام ازآنچه که ما فکر می‌کنیم، به ما نزدیک‌تر هستند." محصولات زیادی در کنار ما وجود دارد که نام همه آن‌ها را می‌دانیم اما در خصوص ساختار و دسته‌بندی که قرار دارند، اطلاعاتی نداریم؛ محصولات سلولزی هم جز این موارد است. خیلی از ما فکر می‌کنیم محصولات سلولزی موادی هستند که فقط در عناصر خاصی مانند گیاهان وجود دارد و از طریق آزمایشگاه تجزیه می‌شوند، اما خیلی از فراتر از این‌ها است. دستمال‌کاغذی، پوشک بچه، نوار بهداشتی و دستمال حوله از نمونه محصولات سلولزی پرکاربرد هستند که مطمئناً خیلی از شما نمی‌دانید به این‌ها سلولزی می‌گفتند.
برای اینکه با محصولات سلولزی آشنا شویم، باید ساختار تشکیل‌دهنده، کاربرد، مزایا و معایب را بدانیم.
آشنایی با محصولات سلولزی
-
سلولز چیست؟
تعریف علمی آن عبارت است از اینکه سلولز یک پلی ساکارید غنی که از هزاران مولکول گلوکوز تشکیل‌شده است.
جز اصلی تشکیل دیواره اصلی و بدنه گیاهان را سلولز تشکیل می‌دهد. سلولز ازجمله موادی است که بدن انسان قادر به هضم آن نیست و به همان صورت دفع می‌کند. به‌عبارتی‌دیگر در روده انسان، سلولز به‌عنوان یک فیبر نامحلول عمل می‌کند که می‌تواند آب را جذب کند و ازاین‌رو باعث بیشتر شدن مدفوع می‌شود. همان‌طور که گفتیم سلولز هضم نمی‌شود اما می‌تواند توسط باکتری‌های مفید روده‌ای بزرگ به گازها و اسیدهای چرب کوتاه‌مدت تجزیه و تبدیل شوند که بتوانند جذب شوند. سلولز ماده مغذی و ضروری برای بدن نیست یعنی اینکه شما برای داشتن بدن سالم نیاز ندارید که سلولز مصرف کنید.
-
مواد غذایی سلولز دار
محصولات سلولزی مواد هستند که پایه و اساس تشکیل‌دهنده این ماده تشکیل می‌دهد اما در حالت سلولز به طور طبیعی در مواد غذایی زیر وجود دارد:
- غلات: دانه‌های گندم، جو، سبوس، بلغور، ذرت، برنج قهوه‌ای
- خانواده کلم و سبزیجات: گل‌کلم، کلم، کلم بروکلی
- میوه‌ها: آواکادو، انواع توت، سیب و گلابی با پوست
- حبوبات: نخودفرنگی، لوبیا، نخود، عدس
- آجیل
- سیب‌زمینی با پوست
- انواع سلولوز
سلولز را بسته به نوع کاربرد آن می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی کرد
- سلولزهای باکتری
- سلولز کربوکسیمتیل (CMC) یا آدامس سلولزی
- سلولز کربوکسی هیدرولیز شده آنزیمی
- سلولز کربوکسیمتیل سدیم
- سلولز
- استات سلولز (CA)
- سلولز اتیل (EC)
- سلولز هیدروکسی اتیل (EHEC)
- سلولز هیدروکسی پروپیل (HPC)
- سلولز متیل هیدروکسی پروپیل (HPMC)
- سلولز متیل (MC)
- سلولز متیل اتیل (EMC)
- سلولز میکروکریستال (MCC)
- سلولز پودری
- پوشش سلولز بازسازی‌شده
-
آیا سلولز برای ما بدن ضرر دارد؟
اولین سؤالی که هرکسی در خصوص سلولز و محصولات سلولزی دارد و با توجه به این که در بدن انسان هم هضم نمی‌شد، این است که آیا این ماده برای سلامتی افراد ضرر دارد یا خیر. درست است که بدن نیاز به سلولز ندارد اما چه بخواهیم یا نخواهیم، سلولز موجود در بدن می‌تواند فوایدی را به همراه داشته باشد. درواقع در مصرف این ماده غذایی مراعات کنیم، به بدن ما ضرر خاصی وارد نخواهد شد.
ضد یبوست
سلولزهای موجود بر روی عملکرد تومورهای روده تأثیرگذار نیست اما مکمل آن می‌تواند باعث افزایش مدفوع و اثرات ضد یبوستی شود.
سلولز از دستگاه گوارش بدن شما عبور کرده و باعث راحت‌تر دفع شدن زباله‌های بدن می‌شود. این زباله‌های بدنی بیشتر زباله متابولیک طبیعی هستند.
کاهش وزن
محققان در مطالعات اخیر به این نکته دست پیداکرده‌اند که مکمل‌های سلولزی (سرعت) تخلیه معده را کاهش نمی‌دهد و همچنین باعث افزایش احساس سیری در افراد چاق نمی‌شود.
قند خون و کلسترول
با مکمل‌های گلوکز که همراه با دیگر وعده‌های غذایی مصرف می‌شود، می توان میزان گلوکز قند خود را کنترل کرد و همچنین درنهایت باعث کاهش میزان کلسترول می‌شود که البته هنوز در این زمینه‌ها باید دانشمندان، تحقیق و بررسی بیشتری را انجام بدهند.
اگر شما به طور منظم مواد غذایی فیبردار مصرف نکنید، بدن شما نمی‌تواند مواد اضافی را به‌خوبی دفع کند و درنتیجه باعث افزایش میزان قند و کلسترول بدنتان می‌شود. تنها کار مفیدی که سلولز در بدن شما انجام می‌دهد، کمک به دفع زباله‌های اضافی داخل است. دفع این نوع زباله‌ها برای بدن حیاتی و لازم است که به غیر ازین موارد باعث کارکرد بهتر قلب هم می‌شود.
- عوارض جانبی
سلولز عوارض جانبی قابل‌توجهی ندارد اما مصرف بی‌حدواندازه آن می‌تواند باعث التهاب خفیف شکم، گاز بیش‌ازحد و مدفوع شل شود. همچنین افرادی که دارای سندروم روده می‌باشند، مصرف محصولات سلولزی می‌تواند نشانه‌ها را بدتر کند و همچنین باعث افزایش حساسیت‌های فردی شود.
مردان بالغ باید حداقل روزی 38 گرم فیبر و زنان 25 گرم فیبر مصرف کنند. اگر سن شما بیشتر از 50 سال است، نیازی ندارید که محصولات فیبردار را در رژیم غذایی خود بگنجانید. نقش سلولز در اینجا کمک به دفع مواد فیبردار است. شکل سلولز در بیشتر محصولاتی فیبری مانند میوه‌ها به شکل محلول است که همین به دفع بهتر زباله‌ها کمک می‌کند.
- کاربردهای سلولزی
تا الآن سعی داشتیم که در خصوص سلولز اطلاعاتی را به شما بدهیم، حال قصد داریم تا کمی در خصوص کاربردهای سلولز توضیحاتی دهیم؛ همین‌که شما آن را محصولات سلولزی می‌نامید. اولین بار حدود 200 سال پیش بود که دانشمندان آن زمان پی به خواص مفید سلولز برای استفاده در دیگر صنعت‌ها بردند.
سلولز به واسطه ی اینکه در رشته‌های پنبه‌ای وجود دارد، از آن برای تولید پوشاک سلولزی استفاده می‌شود. همچنین کاربرد دیگر سلولز در صنعت پزشکی است. ساخت مواد منفجره، پلاستیک، رنگ‌سازی و غیره از جلمه دیگر موارد کاربرد سلولز است.
از دیگر انواع محصولات سلولزی نیز لوازم بهداشتی هستند. از ماده سلولز برای تولید موارد بهداشتی مانند دستمال‌کاغذی، نوار بهداشتی و غیره استفاده می‌شود. تا چند سال پیش، ایران جز واردکنندگان این صنعت بود ولی با گسترش علم، افراد با سرمایه‌گذاری توانستند دستگاه‌های مجهزتری وارد کنند و ایران را در تولید و صادرات این زمینه جز سرآمدان کنند.
یکی دیگر از کاربردهای سلولزی که بیشتر شما هم تا به آن‌ها را مشاهده کرده‌اید، کاربرد آن در تولید صنایع کاغذی و مقوایی است.
کاربرد محصولات سلولزی امروزه خیلی گسترده از گذشته است و به‌غیراز استفاده در مصرف خوراکی در صنعت‌ها هم مورداستفاده قرار می‌گیرد.
-
محصولات سلولزی را از کجا باید تهیه کنیم؟
برای خرید محصولات سلولزی می‌توانید به فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ تخفیف دار(اگر میخواهید بدانید خریدهای تخفیف دار چگونه هستند کلیک کنید) در سراسر کشور مراجعه کنید. برای خرید محصولات سلولزی باکیفیت، نیاز است که حتماً نشان استاندارد بر روی کالاها را در نظر بگیرید و اینکه از فروشگاه‌های معتبر محصولات خود را دریافت کنید.
-
چرا استفاده از محصولات سلولزی امروزه بیشتر از همه توصیه می‌شود؟
امروزه دانشمندان و فعالان محیط‌زیست توصیه می‌کنند که حتماً تا جایی که می‌توانید از محصولات سلولزی به‌جای دیگر محصولات پلاستیکی موجود در بازار استفاده کنید. این مسئله دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که شامل:
- در تولید محصولات سلولزی از مواد خام طبیعی استفاده می‌شود که در طبیعت تجزیه‌پذیر می‌باشند.
- در صورت رهاسازی در طبیعت، از خود ماده سمی نشر نمی شود و ازاین رو باعث آلودگی محیط‌زیست نمی‌شوند؛ هرچند رهاسازی آن‌ها در سطح شهر، چهره بدی را به وجود می‌آورد.
- برای بازیافت آن‌ها نیازی نیست که مانند دیگر محصولات، آن‌ها را بسوزانند.
- علاوه بر مواردی که در بالا گفته شد، برای بدن نیز فایده دارد.
ولی استفاده بیش‌ازحد و کنترل نشده، می‌تواند ضررهایی هم داشته باشد. ازآنجاکه در تولید محصولات سلولزی از مواد طبیعی استفاده می‌شود، استفاده بیش‌ازحد آن می‌تواند باعث کاهش مواد طبیعی در صنعت کشاورزی شود و محدودیت‌هایی را بعداً ایجاد کند.
همچنین ازآنجاکه بیشتر افراد فکر می‌کنند، این مواد هیچ آسیبی به محیط‌زیست نمی‌رساند، سعی در استفاده غیر برنامه‌ریزی آن می‌کنند که این باعث تولید آشغال بیشتر می‌شود. به‌هرحال بازیافت این مواد هزینه‌بر و تولید آشغال بیشتر، هزینه‌ای بیشتری را بر دوش دولت قرار می‌دهد.
- نتیجه گیری
سلولز ماده‌ای طبیعی است که در گیاهان به وفور یافت می‌شود. این ماده در بدن انسان هضم نمی‌شود ولی به دفع مدفوع بدن کمک می‌کند. امروزه از سلولز به غیر از مصرف خوراکی، در صنعت هم از آن استفاده می‌شود که به آن‌ها محصولات سلولزی می‌گوییم. رایج‌ترین محصولات سلولزی که ما در حال حاضر از آن استفاده می‌کنیم، محصولات بهداشتی هستند.
ارسال نظر